بخش هفتم : بازار و تجارت در رامهرمز (مشاغل تجاری پراکنده در شهر)
مشاغل تجاری پراکنده در شهر
وجود و رونق دو بازار بزرگ رامهرمز که بازار رضاخانی را بازار مهم داخلی و بازار کیمه شهریاری را بازارصادراتی و مرکز بنگاه‌های میوه و تره بار و محل داد و ستدهای کاروان‌ها به‌ویژه در دورانی که خوانین بختیاری در حکومت رامهرمز نقش موثری داشتند، را می‌توان قلمداد کرد. علاوه بر آن ایلخانان بختیاری یا نمایندگان آنان بنا به ضرورت و نیاز مردم، کاروان‌ها و سپاهیان، اقدام‌های مفیدی در رامهرمز انجام دادند که می‌توان به ساخت مسجد، مدرسه، حمام و به مرور زمان دفتر مسافر بری بختیاری را پس از ورود ماشین در زندگی مردم اشاره کرد. از آن جمله مسجد عزیزالله خان را می‌توان نام برد که در میدان آزادی واقع شده بود و اکنون تغییر نام داد.
از دهه چهل شمسی که توسعه شهری رامهرمز آغاز شد مشاغل مردم هم به تبع آن تغییر کرد. برای نمونه احداث خیابان‌های جدید و ساخت و سازهای مردمی و دولتی باعث شد که عده‌ای از کشاورزان و باغداران که ناچار به ترک رامهرمز شده بودند به شهر و دیارشان برگردند و در مشاغل بنایی و کارگری و عده‌ای هم که در رشته‌های فنی و مهندسی موفقیت‌هایی به دست آورده بودند، در سازندگی شهرشان نقش داشته باشند. گرچه این تغییر مشاغل (از کشاورزی و باغداری به ساختمان سازی) زیان‌هایی برای صادرات رامهرمز در پی داشت، ولی در هر تغییری عوارضی هم وجود دارد که برای رفع این عوارض نیاز است راه حل مناسب و کارشناسی پیدا کرد.
همانطوریکه اشاره شد از دیگر مشاغل پراکنده در شهر رامهرمز راه اندازی دفتر مسافربری بختیاری (گاراژ بختیاری) بود که در دوران پهلوی صورت گرفت و بنظر می‌رسد که در آغاز با مسافرگیری و روزانه یک نوبت سفر به اهواز مسافران را جابجا می‌نمود. البته چون در گذشته مسیر رامهرمز به اهواز از جاده شوسه سورخانمی و نمره یک صورت می‌گرفت گاهی در زمستان‌ها به علت طغیان رودخانه‌های فصلی، همان یکبار هم امکان تردد وجود نداشت. در ان زمان کافه‌های بین راهی وجود داشت که برای استراحت موقت مسافران رامهرمز به اهواز (کافه نمره سه، کریم شیرازی) و مسافران رامهرمز به رامشیر و سربندر (کافه سرانجام) را می‌توان نام برد. پس از توسعه شهری رامهرمز، دفتر مسافربری آریا در اواخر دهه چهل شمسی کار خودرا با شراکت حاج عبدالکریم امیری و میرزا حبیب الله کلانترهرمزی آغاز و شهرهای مقصد دیگری در برنامه سفرهای مردم قرار گرفت.
کافه نمره سه (کریم شیرازی) در اواخر دهه سی خورشید
بر اساس نقل قول ها اولین ماشینی که به رامهرمز آمد، سال 1307 خورشیدی بود که از خرمشهر و به مدت یک هفته در راه بود. چون کارگران باید راه عبوری درست کرده و پل ها را روی نهرها می ساختند. این خودرو از بستر رودخانه جراحی به رامهرمز آمد. ولی خودرویی که در عکس مشاهده می شود، در سال 1315 از مسجدسلیمان به رامهرمز آمد. مالک خودرو عموی دکتر منوچهر وحید بوده که باتفاق در عکس حضوردارند.
مشاغل متفرقه دیگری درگذشته در سطح شهر بندرت وجود داشت که با توسعه شهری و به مرور زمان تعداد آن‌ها زیاد شد. نانوایی‌ها از آن جمله است. زیرا در پاره‌ای از خانه‌های شهری و مخصوصا" روستا نشینان نان مصرفی را خود تهیه می‌نمودند. این روش که تهیه نان مرغوب و سالم را در پی داشت با استفاده از محصول ودسترنج خود مردم انجام می‌گرفت که در بحث غذاهای محلی به آن خواهیم پرداخت. قصابی‌ها هم به همین ترتیب در آغاز در بازار رضاخانی (قصابی کریم زاده) ولی پس از آن در نقاط مختلف شهر پراکنده و نیاز مردم را بر طرف می‌نمودند.
پس از ورود ماشین به رامهرمز برای حمل ونقل کالاها، تعدادی از تاجران عمده ناچار شدند مغازه‌های خودرا در خیابان‌های اصلی دایر کنند تا راحت‌تر بتوانند کارهای تجاری خودرا انجام دهند (مانند آقای نورالله نصیری تاجر قند و شکر در رامهرمز). این امر سبب گردید تا مشاغل دیگری که نیاز به برق داشتند و برای نگهداری از وسایل سرمایشی باید از برق استفاده کنند، با توزیع برق در سرتاسر شهر رامهرمز، در دهه پنجاه شمسی تعدادی از فروشندگان مواد لبنی و پروتیینی مغازه‌های خودرا در نزدیک‌‌ترین محل به خانه‌های مردم برپا داشتند و بدین شکل خدمت رسانی می‌کردند.
عکاسی‌ها هم پس از احداث خیابان آزادی (پهلوی سابق) در این خیابان به فعالیت مشغول شدند (عکاسی سپهری و عکاسی باقرزاده). فقط عکاسی عباس‌زاده در نزدیکی بازار رضاخانی قرار داشت. قدیمی‌‌ترین عکاسی رامهرمز کربلایی محمدحسن جاویدپور بود که به روش قدیمی برای دانش آموزان عکس می‌گرفت. با احداث شبکه‌های آب و برق مشاغل جدیدی برای تامین لوازم انشعاب برق و لوله‌کشی آب منازل شکل گرفت که با توجه به نیاز تمام مردم، در سطح شهر گسترده شده اند.
بر این اساس و به مرور زمان بسیاری از مشاغل فعال در بازار رضاخانی در سطح شهر و روستاها گسترده و پراکنده شده اند و بازار رضاخانی به عنوان سنبلی از قدمت رامهرمز، میراثی از گذشتگان است که در حفظ و مرمت آن توجه خاصی را می‌طلبد و امید می‌رود دلسوزان مردم رامهرمز در عرصه میراث فرهنگی عنایت خاصی به این مهم داشته باشند.
