بخش هفتم : بازار و تجارت در رامهرمز (بازار کیمه شهریاری)

بازار کیمه شهریاری

    بازار کیمه در گذشته بیشتر در زمینه صادرات محصولات کشاورزی و فراورده‌های آن به خارج از رامهرمز و از مسیر  بنادر به مناطق حاشیه خلیج فارس فعالیت داشت. تا آنجایی که بنده به خاطر دارم، مغازه‌های تجاری و بنگاه‌های میوه و تره بار در دو سمت خیابان از ابتدای کیمه تا خروجی آن قرار داشتند. عمارت صمیمی هم که یادگاری از دوره قاجاریه در کیمه شهریاری قرار دارد، در گذشته بازار بزرگ کیمه بخشی از این عمارت با شکوه بوده است .

 

در گذشته های نه چندان دیر، این منطقه رونق اقتصادی فراوانی داشت به طوری که روزانه مردم زیادی از گوشه و کنار استان به صورت قافله به این منطقه می آمدند تا اجناس مورد نیاز خودرا در بازار کیمه خریداری کنند. در قرن گذشته که کیمه دوران طلایی خودرا پشت سر گذاشت، به اوج قدرت اقتصادی خود رسیده بود. زیرا باغ های میوه آن به شدت مورد استقبال تجار قرار گرفته و کیمه صاحب یک بازار بزرگ و مستقل شد که به « بازار کیمه »  شهرت یافت و  بعد از بازار رضاخانی دومین مرکز خرید برای مردم رامهرمز و دیگر شهرهای اطراف به شمار می رفت. همانگونه که در بخش های دیگر اشاره گردید، خوانین بختیاری پس از انقلاب مشروطه ایران در کشور حکومت ایلخانی برقرار نموده و در شهرستان رامهرمز هم پایگاه های خودرا در مناطق مختلف از جمله کیمه دوام بخشیده بطوری که 90 درصد بازار کیمه را در اختیار گرفتند. به همین دلیل کیمه هم « کیمه شهریاری » نام گرفت.

در آن زمان از آنچه که از رامهرمز خارج می‌شد، درصدی به عنوان عوارض دریافت و در خزانه دولت واریز می‌گردید‌. روش تعیین میزان و نوع محصول هم بوسیله بارنامه‌هایی که توسط اداره‌های دارایی و شهرداری چاپ شده بود در اختیار دفاتر پست‌ وصول عوارض شهرداری که در خروجی‌های شهر جای داشتند،‌ می‌گذاشتند‌. یک دفتر پست در کیمه شهریاری و دفتر پست دیگری در جوی آسیاب نزدیک اولین پمپ بنزین رامهرمز و نرسیده به پاگچی قرار داشتند. روزانه چند کامیون فقط محصولات باغی رامهرمز را به دیگر شهرهای خوزستان بویژه بنادر منتقل می‌نمودند.

 قرار گرفتن شهرستان رامهرمز در مسیر شاهراه استان‌های کشور به کشورهای همسایه غربی و وجود کاروانسراهای زیادی در این مسیر و عبور و مرور کاروان‌ها بویژه رفت و آمد خوانین بختیاری و سپاهیان آنان رونق خوبی را هم برای بازار داخلی‌ شهر (بازار رضاخانی‌) و هم برای صادرات رامهرمز‌ (بازار کیمه‌) به همراه داشت. از جانب دیگر حضور خوانین بختیاری در دورانی که ایلخان استان‌های اصفهان، خوزستان و فارس بودند، توجه آنان را به رسیدگی به بازارها، ساخت مسجد و مدرسه جلب کرد که در جای خود به این موضوع خواهیم پرداخت. لازمه ی خدمات رسانی و انجام امور کاروانها و خوانین بختیاری، وجود مشاغل آسایش مردم را نیز سبب می‌شد که برای رفع نیاز مردم در کنار بازارهای اصلی و در فاصله بین دو بازار شکل گرفته بود. به عنوان نمونه چون وسیله حمل و نقل مردم در گذشته، حیوانات و پس از آنکه دوچرخه به بازار آمد مشاغل خدماتی آن نیز سبب اشتغال مردم شده بود. در مورد ابزار و یراق اسب و قاطر و الاغ در بازار رضاخانی انجام میگرفت ولی در زمینه تعمیر دوچرخه تعداد دو یا سه مغازه در شهر وجود داشت که بیشتر مردم شهر آنان را می‌شناختند.

 

تعمیرگاه دوچرخه راه خدا احمدنژاد

قهوه خانه مشهدی حیدر در دهه ی سی شمسی

زمانی که بیشتر مردم رامهرمز بومی بودند، مردم از غذاهای محلی در منزل استفاده می‌کردند و به‌نظر می‌رسد تنها قهوه‌خانه‌ای که در شهر رامهرمز پذیرای کاروان‌ها و یا افراد غیر بومی بود، قهوه‌خانه حیدر نام داشت که معروفیت داشت.